Consument maakt pas op de plaats

De Nederlandse consument heeft in het tweede kwartaal van 2025 nauwelijks meer gekocht dan in het kwartaal ervoor. Uit een analyse van ING-transactiedata blijkt dat consumenten iets minder goederen en iets meer diensten kochten. Per saldo is de totale vrije consumptie gestabiliseerd. Deze ‘groei’ van 0,0% betekent een zwak tweede kwartaal van de consument. Voor de tweede helft van dit jaar zijn de signalen gemengd en verwacht ING Research een gematigde consumptiegroei.

Consument maakt pas op de plaats

De Nederlandse consument heeft in het tweede kwartaal van 2025 voorzichtig aan gedaan. Uit een analyse van pintransacties en onlinebetalingen (bijvoorbeeld via iDEAL of met een creditcard) blijkt dat de totale waarde van de 'vrije uitgaven’ van consumenten aan goederen en diensten in het binnenland met een bescheiden 0,5% is toegenomen ten opzichte van het voorgaande kwartaal.

Stagnatie vrije consumptie

Meer uitgeven is niet per se gelijk aan meer kopen. De hogere uitgaven kunnen ook het resultaat zijn van hogere prijzen. Om beter zicht te krijgen op de volumes corrigeren we de transactiewaarden voor de prijsontwikkelingen met de prijsindices van het CBS . In het tweede kwartaal stegen de relevante prijzen met gemiddeld 0,5% ten opzichte van een kwartaal eerder. Dat is net zo hard als waarde van de transacties. Dit betekent dat het volume van de vrije consumptie is gestagneerd. Kennelijk heeft de stijging van de koopkracht van huishoudens de afgelopen tijd niet tot meer vrije consumentenaankopen geleid.

Minder goederen, iets meer diensten

De vrije consumptie van goederen (-0,2%) is het afgelopen kwartaal zelfs gedaald. Zowel in de categorie essentiële goederen (boodschappen, persoonlijke verzorging en brandstof) als in de niet-essentiële goederen (zoals kleding, elektronica, huis en tuin) zien we volumekrimp, van respectievelijk -0,1% en -0,3%. Consumenten kochten nog wel iets meer boodschappen (+0,2%) en spullen voor persoonlijke verzorging (+0,4%), maar bij tankstations en garages daalden de verkoopvolumes (-1,0%). In de huis- en tuinwinkels stabiliseerde de verkoop (0,0%) en in de kledingzaken (-1,4%) ging minder fashion over de toonbank.

Diensten zijn wel meer geconsumeerd in het tweede kwartaal. Het volume is licht toegenomen (+0,3%). Onderliggend noteerden restaurants en take-away’s een flinke plus van 3,2% ten opzichte van een kwartaal eerder. Mogelijk heeft het goede terrasweer daaraan bijgedragen. Aan de andere kant viel juist een daling in de categorie ‘leisure’ (recreatie & cultuur en vakanties) op. Daar zagen we een volumedaling van maar liefst -1,4%.

Matige consumptiestijging in 2025

Transactiecijfers gebruiken we als indicatie voor hoe de vrije consumptie, ruwweg de helft van de totale consumptie van huishoudens, zich ontwikkelt. Al met al wijzen de transactiecijfers op een zwakke eerste helft van 2025.

Kijken we vooruit naar de rest van 2025, dan zien we gemengde signalen. Aan de ene kant hebben we nog te maken met een negatief gestemde consument, die recent relatief veel van zijn inkomen opzij zet. De meest recente DNB cijfers over de banktegoeden bevestigen dat beeld, zo was de instroom (+0,8%) in mei bijvoorbeeld veel hoger dan normaal (+0,4%). Aan de andere kant, stijgt de koopkracht voor de meeste huishoudens, omdat de loonstijging ook gedurende heel 2025 de inflatie overtreft. Zodoende verwacht ING Research dat de consumptie zich gematigd, maar positief zal blijven ontwikkelen in de rest van 2025.