'Minder vitaliteit drijft ziekteverzuim op'

Het ziekteverzuim in Nederland blijft stijgen. Werkgevers en onderzoeksinstituten wijzen op de gebruikelijke oorzaken: te hoge werkdruk, besmetting op de werkvloer en fysiek zwaar werk. Hoe herkenbaar die ook zijn, ze raken niet de kern. De structurele oorzaak ligt dieper: in de afgenomen belastbaarheid en bevlogenheid van werkenden.

De vitaliteit van werknemers staat al jaren onder druk. Het gaat niet alleen om fysieke gezondheid, maar om het bredere vermogen om met energie, motivatie en veerkracht te functioneren. Veel werkenden beschikken niet meer over de energiebronnen die daarvoor nodig zijn.

Gebrek aan herstel, zingeving en regie over het eigen welzijn spelen hierin een centrale rol. Factoren als een zittende leefstijl, gebroken nachten, schermvermoeidheid en een chronisch tekort aan rustmomenten verlagen de belastbaarheid en vergroten de kans op uitval.

Ook bevlogen medewerkers zijn veerkrachtiger. Ze halen energie en betekenis uit hun werk en kunnen daardoor beter omgaan met tijdelijke druk. In veel sectoren neemt die bevlogenheid echter af. Werk wordt als leeg of repetitief ervaren, en het contact met persoonlijke talenten of het grotere doel verdwijnt naar de achtergrond.

Vitaliteit vraagt om gezamenlijke inzet

Werkgevers kunnen concreet bijdragen aan het versterken van vitaliteit door werkplekken te ontwerpen die ruimte bieden voor herstelmomenten, reflectie en betekenisvolle gesprekken. Denk aan realistische roosters, aandacht voor mentale energie in functioneringsgesprekken en ontwikkeltrajecten die medewerkers helpen om hun talenten doelgericht in te zetten.

Voor werknemers betekent het eigenaarschap nemen over energie, herstel en zingeving. Bijvoorbeeld door bewuster om te gaan met digitale prikkels, focusmomenten te bewaken of structureel tijd in te bouwen voor reflectie en persoonlijke ontwikkeling.

Zonder deze gezamenlijke inzet blijven verzuimcijfers oplopen en neemt de druk op mensen én organisaties verder toe. Investeren in vitaliteit is dus geen zachte keuze, maar harde noodzaak.

Bijdrage door Klaas Koster, NGvV - Nederlands Genootschap van Vitalogen